Workplace Diversity & HR Innovation Survey

เกี่ยวกับการสำรวจ

ในการประชุมใหญ่สามัญประจำปี 2557 ในเดือนมีนาคมที่ผ่านมา สมาคมฯได้จัดทำการสำรวจ “ความหลากหลายในองค์การและนวัตกรรมด้านการบริหารทรัพยากรมนุษย์” โดยแบบสอบถามแบ่งออกเป็น 3 ส่วน คือ ข้อมูลองค์การ ความหลากหลายภายในองค์การ และนวัตกรรมด้านการบริหารทรัพยากรมนุษย์

ส่วนที่ 1 ข้อมูลองค์การเป็นการจัดแบ่งกลุ่มขององค์การที่ร่วมให้ข้อมูล โดยพิจารณาตามหมวดธุรกิจ จำนวนพนักงาน อายุขององค์การ รายได้ขององค์การ และสัญชาติขององค์การ ซึ่งปัจจัยเหล่านี้ถูกใช้เพื่อเชื่อมโยงกับผลการสำรวจในส่วนที่ 2 และ 3 ในฐานะปัจจัยที่อาจส่งผลให้เกิดผลลัพธ์ในส่วนที่ 2 และ 3 อย่างไรก็ดีภายหลังจากการรวบรวมข้อมูลแล้วพบว่าข้อมูลที่สามารถนำมาคำนวณเพื่อจัดกลุ่มได้นั้นมีอยู่เพียง 3 ปัจจัย ได้แก่ หมวดธุรกิจ จำนวนพนักงาน และสัญชาติขององค์การ

ส่วนที่ 2 ความหลากหลายภายในองค์การเป็นการรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับความหลากหลายชนิดต่างๆที่มีภายในองค์การ ได้แก่ ความหลากหลายทางเชื้อชาติ ช่วงวัย เพศ และความสามารถทางร่างกาย

ส่วนที่ 3 นวัตกรรมด้านการบริหารทรัพยากรมนุษย์ ในการสำรวจนี้ให้นิยามนวัตกรรมว่าหมายถึง การสร้างสรรค์สิ่งใหม่ซึ่งอาจเป็นสินค้า บริการ หรือกระบวนการที่ไม่เคยมีมาก่อน และ/หรือเป็นการพัฒนาต่อยอดจากสิ่งเดิมที่มีอยู่ให้เกิดเป็นสิ่งใหม่ที่ดีกว่าเดิม หรือสามารถสาร้างคุณค่าหรือมูลค่าได้มากกว่าเดิม ทั้งนี้โดยอาศัยความรู้ แนวคิด ทฤษฎี หรือประสบการณ์เป็นพื้นฐาน

ประชากรในการสำรวจ

ประชากรในการสำรวจคือสมาชิกสมาคมการจัดการงานบุคคลแห่งประเทศไทยที่เข้าร่วมการประชุมใหญ่สามัญประจำปี 2557 ในวันที่ 31 มีนาคม 2558 โดยมีการแจกแบบสอบถามทั้งสิ้น 300 ชุด ได้รับกลับมาทั้งสิ้น 235 ชุด สามารถนำมาใช้เพื่อประมวลผลได้ทั้งสิ้น 204 ชุด

เมื่อพิจารณาตามหมวดธุรกิจจะพบว่าประชากรกลุ่มใหญ่จะอยู่ในหมวดธุรกิจยานยนต์และชิ้นส่วนยานยนต์ อุตสาหกรรมการเกษตรและอาหาร อสังหาริมทรัพย์และการก่อสร้าง เมื่อพิจารณาตามจำนวนพนักงานจะพบว่าองค์การที่มีพนักงานอยู่ระหว่าง 101 – 500 คนเป็นประชากรกลุ่มหลัก รองลงมาคือองค์การที่มีพนักงาน 1,001 – 2,000 คน และน้อยกว่า 100 คนตามลำดับ โดยองค์การส่วนใหญ่นั้นเป็นองค์การไทย

เกณฑ์ในการคัดเลือกบุคคลเข้าทำงาน

สมาคมฯเชื่อว่าความหลากหลายภายในองค์การนั้นส่วนหนึ่งเป็นผลลัพธ์จากกระบวนการสรรหาและคัดเลือกบุคคลเข้าทำงานภายในองค์การ ดังนั้นสมาคมฯจึงมีการกำหนดให้เกณฑ์ในการคัดเลือกบุคคลเข้าทำงานเป็นข้อคำถามหนึ่งในการสำรวจครั้งนี้ ซึ่งผลที่ได้สามารถนำมาเชื่อมโยงกับผลในการสำรวจในข้ออื่น ๆได้ด้วย

ผลจากการสำรวจเกณฑ์ที่องค์การต่างๆใช้ในการคัดเลือกบุคคลเข้าทำงานพบว่า องค์การส่วนใหญ่ใช้ประสบการณ์ในการทำงาน ระดับการศึกษา และบุคลิกลักษณะเป็นเกณฑ์หลักที่สำคัญ นอกจากนี้ยังมีเกณฑ์อายุตัวที่ถูกนำมาใช้ในการคัดเลือกพนักงานอีกด้วย

ความหลากหลายภายในองค์การ

จากการประมวลผลแบบสอบถามในส่วนที่ 2 เกี่ยวกับความหลากหลายภายในองค์การพบว่ามีข้อมูลที่มีความน่าสนใจใน 2 ส่วนคือ

Generation Mix

สมาคมฯได้แบ่งกลุ่มแรงงานที่อยู่ในกำลังแรงงานออกเป็น 4 กลุ่ม คือ

1. Baby Boomer: บุคคลที่เกิดระหว่างปี 1945 - 1960

2. Generation X: บุคคลที่เกิดระหว่างปี 1961 - 1980

3. Generation Y: บุคคลที่เกิดระหว่างปี 1981 – 1995

Generation Z: บุคคลที่เกิดหลังจากปี 1995

ผลการสำรวจพบว่าในที่ทำงานปัจจุบันพนักงานกลุ่มใหญ่คือ พนักงาน Generation X และ Generation Y ในขณะที่ Baby Boomer เป็นพนักงานที่กำลังทยอยเกษียณอายุออกจากองค์การไป และ Generation Z เป็นพนักงานกลุ่มน้อยที่สุดที่มีอยู่ในองค์การ

‍

ถึงแม้ว่าผลสำรวจจะชี้ให้เห็นว่า Baby Boomer กำลังทยอยไหลออกจากองค์การ อย่างไรก็ดีเราก็ยังพบอีกว่ามีองค์การจำนวนหนึ่งที่มีการจ้างงานพนักงานหลังเกษียณหรือมีโครงการต่ออายุงานออกไป

สำหรับ Generation Z ซึ่งมีจำนวนน้อยที่สุดนั้นเป็นไปเนื่องจากประชากรส่วนใหญ่ที่เป็น Generation Z กำลังอยู่ในช่วงวัยของการศึกษา และยังไม่เข้าสู่ตลาดแรงงาน หรือหากเริ่มทำงานแล้วก็จะถูกจำกัดด้วยระยะเวลาในการทำงานและประเภทของงานตามกำหนดในกฎหมายคุ้มครองแรงงาน

การวิเคราะห์ข้อมูลการผสมผสานของพนักงานในช่วงวัยต่างๆในองค์การในลักษณะไม่พบว่ามีข้อแตกต่างระหว่างกันอย่างมีนัยสำคัญ

‍

ผู้มีความบกพร่องทางร่างกาย

ผลจากการสำรวจพบว่ามีตัวเลขที่น่าสนใจคือองค์การขนาดเล็ก โดยเฉพาะองค์การที่มีพนักงานน้อยกว่า 100 คนมีการจ้างผู้มีความบกพร่องทางร่างกายเข้าทำงานน้อยกว่าองค์การขนาดใหญ่อยู่ค่อนข้างมาก ซึ่งเป็นผลมาจากข้อบังคับทางกฎหมายที่บังคับให้บริษัทที่มีการจ้างพนักงานตั้งแต่ 100 คนขึ้นไปต้องจ้างผู้มีความบกพร่องทางร่างกายเข้าทำงานตามจำนวนที่กำหนด อย่างไรก็ดีพบว่ามีบางบริษัทที่ไม่มีการจ้างผู้มีความบกพร่องทางร่างกายได้ให้ข้อมูลเพิ่มเติมว่าบริษัทเปิดโอกาสอย่างเท่าเทียมให้ผู้มีความบกพร่องทางร่างกายได้เข้ามาสมัครและรับคัดเลือกเช่นกัน

กว่าร้อยละ 62 ของบริษัทที่มีการจ้างผู้มีความบกพร่องทางร่างกายเข้าทำงานได้ตามหรือเกินกว่าจำนวนที่กฎหมายกำหนด สำหรับอีกร้อยละ 38 ที่ไม่สามารถจ้างได้ตามจำนวนก็จ่ายเงินสมทบกองทุนส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการตามกฎหมายกำหนด

‍

เทคโนโลยีและนวัตกรรมทางด้านการบริหารทรัพยากรมนุษย์

เทคโนโลยีและนวัตกรรมทางด้านการบริหารทรัพยากรมนุษย์ส่วนมากจะมีการใช้สำหรับงานทางด้านการบริหารค่าจ้างค่าตอบแทน การจัดการฐานข้อมูลพนักงาน และการสรรหาและคัดเลือก อย่างไรก็ดีจากการวิเคราะห์ผลพบว่าสัญชาติ และขนาดขององค์การมีผลต่อเทคโนโลยีและนวัตกรรมทางด้านการบริหารทรัพยากรมนุษย์ที่องค์การหนึ่งๆใช้

จากตารางด้านบนจะสังเกตเห็นว่าองค์การที่เป็นองค์การต่างชาติจะใช้เทคโนโลยีและนวัตกรรมในฟังก์ชั่นงานที่แตกต่างจากองค์การสัญชาติไทยและองค์การที่เป็นการร่วมทุนอย่างสิ้นเชิง

นอกจากนั้นยังพบว่าจำนวน พนักงานในองค์การมีผลต่อการใช้เทคโนโลยีและนวัตกรรมทางด้านการบริหารทรัพยากรมนุษย์ด้วยเช่นกัน

ทั้งนี้สังเกตว่าองค์การที่มีจำนวนพนักงานน้อย คือไม่เกิน 100 คนจะมีการใช้เทคโนโลยีที่แตกต่างจากองค์การที่มีขนาดใหญ่กว่า โดยมีการใช้เทคโนโลยีและนวัตกรรมไปเพื่อการเรียนรู้และพัฒนา และการจัดการกลยุทธ์

บทสรุป

ความหลากหลายนั้นสามารถพบได้ในทุกองค์การ โดยไม่แบ่งแยกหมวดธุรกิจ ความเป็นเจ้าของ หรือขนาดขององค์การ โดยเฉพาะอย่างยิ่งความแตกต่างทางด้านช่วยวัยที่สามารถพบได้ในทุกองค์การอันเนื่องมาจากการเปลี่ยนแปลงทางประชากรศาสตร์

หากพิจารณาความผสมผสานของช่วงวัยในที่ทำงานจะพบว่าองค์การส่วนใหญ่จะมีการจ้าง Generation X และ Generation Y เป็นหลัก ในขณะที่มีองค์การจำนวนเล็กน้อยเท่านั้นที่มีการจ้าง Generation Z นอกจากนั้นเมื่อพิจารณาสัดส่วนของพนักงานในช่วงวัยต่างๆในที่ทำงานแล้วพบว่า

>> พนักงานหลักในองค์การคือ Generation X และ Generation Y

>> Baby Boomer เริ่มทยอยไหลออกจากองค์การ

>> Generation Z เป็นกลุ่มคนรุ่นล่าสุดที่กำลังทยอยหลั่งไหลเข้าสู่องค์การ

>> ร้อยละ 68.4 ขององค์การที่เข้าร่วมให้ข้อมูลมีนโยบายที่จะจ้างผู้ที่เกษียณอายุงานแล้ว

สุดท้ายการใช้เทคโนโลยีและนวัตกรรมทางด้านการบริหารทรัพยากรมนุษย์นั้นอาจได้รับอิทธิพลจากความเป็นเจ้าของและความแตกต่างทางด้านขนาดขององค์การก็เป็นได้

การศึกษาและวิจัยในเชิงลึกต่อไปในอนาคตถึงสาเหตุของตัวเลข รวมไปถึงประเด็นที่เกี่ยวเนื่อง อาทิ ประเด็นปัญหาในองค์การที่เกิดขึ้นจากความแตกต่างหลากหลายภายในองค์การ การจัดการความขัดแย้ง รวมไปถึงบทบาทของเทคโนโลยี และการสร้างสรรค์นวัตกรรมทางด้านการบริหารทรัพยากรมนุษย์ก็เป็นเรื่องที่น่าสนใจอย่างยิ่ง

‍